Steeds meer paarden en pony’s hebben maagproblemen en zelfs maagzweren. Ook zien we steeds vaker terugkerende maagproblemen. Een hele belangrijke rol in de preventie en behandeling van maagzweren is het algehele (voedings)management.

De maag van een paard heeft een andere functie dan bij de meeste dieren. De maaginhoud is relatief klein, omdat de maag dient als een soort doorgeefluik naar de darmen en niet als opslag voor voedsel (zoals bijvoorbeeld bij koeien of roofdieren die in 1x een grote prooi eten).

In de natuur eet een paard de hele dag door en is er dus vrijwel constant activiteit in de maag.

Veel paarden krijgen tegenwoordig een paar keer per dag grotere hoeveelheden (kracht)voer en tussentijds niets. Hierdoor raakt de natuurlijke functie van de maag van slag, het maagslijmvlies neemt af en het maagzuur gaat de maagwand irriteren met maagzweren als gevolg. Een paardenmaag produceert namelijk 24 uur per dag maagzuur, in tegenstelling tot de mens bijvoorbeeld waar het maagzuur pas op gang komt tijdens het eten.

Speeksel en voedsel werken als buffer tegen maagzuur. De aanmaak van speeksel wordt gestimuleerd als het paard kauwt, met name bij de inname van ruwvoer.

Bij een maagzweer is het maagslijmvlies afgenomen en beschadigd waardoor er een wond ontstaat, we noemen dit de maagzweer. Het maagzuur maakt deze wond vaak erger waardoor er een vicieuze cirkel ontstaat.

Ruim voldoende, het liefst onbeperkt, goede kwaliteit ruwvoer is dus ontzettend belangrijk. Grotere hoeveelheden krachtvoer die de maag moet verwerken zijn juist niet wenselijk. Let ook op tijdens lange ritten, transport en wedstrijden dat het paard voldoende kan blijven eten.
Tijdens een intensieve training is de kans groot dat het maagzuur omhoog geduwd wordt in de maag. Het bovenste deel van de maag heeft weinig tot geen bescherming van kliertjes en maagslijmvlies dus er ontstaan hier nog makkelijker wonden door het maagzuur.

Stress speelt ook een zeer grote rol bij het ontstaan van maagzweren. Bij stress wordt de bloedtoevoer naar de maag verlaagd waardoor de maagwand minder gevoed wordt en gevoeliger wordt voor het maagzuur. Gebrek aan sociaal contact, blessures, (langdurig)transport, wedstrijden, te lang op stal staan, ziektes en pijn elders in het lichaam kunnen allemaal een bron van stress zijn. Langdurig of hoge doseringen van bijvoorbeeld pijnstillers of ontstekingsremmers kunnen ook een maagzweer in de hand werken.

Een maagzweer in beeld brengen kan alleen via een endoscopie. Er wordt dan met een slang met een camera in de maag van het paard gekeken. Dierenartsen en therapeuten die werken met een Lecherantenne kunnen wel meten of de maag(energie) uit balans is.

De symptomen voor maagzweren kunnen vrij divers zijn; verminderde prestaties, verminderde eetlust en vermagering, veel gapen, opgetrokken flanken, tandenknarsen, luchtzuigen, boos/geïrriteerd reageren op aanrakingen van de buik, singeldwang, lichte koliek en/of diarree.

Soms kunnen maagzuurremmers voor een korte periode noodzakelijk zijn , maar op langere termijn ontstaan hier vaak juist meer problemen door. Maagzuurremmers verlagen de productie van maagzuur, daarmee wordt het probleem tijdelijk weggehaald maar het is geen langere termijn oplossing.

Ontzettend belangrijk in het behandelplan is dus goed naar het voermanagement kijken en de stressfactoren moeten worden aangepakt. Daarnaast zijn er diverse supplementen op de markt die de maag kunnen ondersteunen, voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. Veel paarden hebben tegenwoordig een Magnesium tekort, wat invloed kan hebben op de spierspanning en het gedrag, daarom kan het zinvol zijn om een hoogwaardige kwaliteit Magnesium bij te voeren. Paarden die erg gevoelig zijn voor prikkels of om paarden te ondersteunen tijdens stressvolle zijn er rustgevende supplementen.

Uiteraard kijken wij verder dan de Westerse geneeskunde. Hiervoor wordt vaak de Vijf Elementen theorie gebruikt uit de traditionele Chinese geneeswijze. In het kort: hoewel er ook mengtypes bestaan, kan elk levend wezen worden getypeerd in een van de 5 elementen: Hout, Aarde, Vuur, Water of Metaal.

We nemen in dit voorbeeld even een Houttype paard, dit zijn heel vaak de springpaarden. Ze zijn grenzeloos, moedig en gaan voor je door het vuur. Ze zijn hard voor zichzelf en hebben een hoge pijngrens. Vaak zijn het schrokkers en kunnen voernijd hebben. Op stal zijn ze rustig en stabiel.

Ze zijn temperamentvol en dynamisch, energiek máár kunnen ook agressief en stressgevoelig zijn. De zwakke organen zijn de lever en de gal. Een slechte leverenergie heeft invloed op agressie, woede, frustratie en stress (ze zeggen niet voor niets; iets op je lever hebben), wat weer invloed heeft op de maag.

Wij nemen dus vaak ook de leverenergie mee in het behandelplan bij maagzweren. Volgens de acupunctuur en vijfelementenleer oefent de lever controle uit op de maag.

Kortom, het behandelen van maagzweren is vaak geen “quickfix”, er moet goed naar de situatie van het specifieke dier gekeken worden.
Heeft u vragen? Neem gerust contact met de praktijk op.

Voor meer informatie over de vijf elementen is het boek “Paardentypen” van Eric Laarakker een aanrader.